Processing math: 15%

9/12/2010

[數學分析] Fourier Series 逐點收斂性質 的充分條件

閱讀本文之前,建議讀者先行閱讀 [數學分析] 三角多項式 與 三角級數 (1) 來熟悉符號與定義。

現在考慮週期連續函數 f,並取 cnf 的 Fourier Series Coefficient,則我們可以定義 N 項 Partial sum SN(f;x) 如下:
SN(f;x):=Nn=Ncneinx其中 cn=12πππf(x)einxdx

為了簡化符號,我們現在定義 Dirichlet kernel DN(t)  如下
DN(t):=Nn=Neint讀者可自行驗證上述 Dirichlet kernel 滿足
DN(t):=Nn=Neint=sin((N+1/2)t)sin(t/2)ππDN(t)dt=2π

現在讓 n,我們想問何時 上述的 Partial sum 是否收斂到原函數? ;i.e., f(x)=?=ncneinx 答案是當 f 為連續函數 或者滿足某程度的連續條件;則 我們前述定義的 Partial sum SN(f;x) 可以 "逐點收斂" 到原函數 f。我們將此重要的結果記錄成以下定理:
================
Theorem 1: Sufficient Condition For Pointwise Convergence of Fourier Series
若 對某些 x[π,π] 而言, 存在 δ>0M>0 使得 對任意 t(δ,δ)
|t|<δ|f(x+t)f(x)|<M|t|lim
===============

Comments: 
1. 上述定理中的條件:存在 \delta >0M>0 使得 |t| < \delta \Rightarrow |f(x+t) - f(x)| < M\;|t| 一般稱為 Lipschitz Condition
2. 上述定理並 不 保證 均勻收斂!!!

Proof (Theorem 1) : 我們要證 S_N(f;x) \to f(x) 逐點收斂;亦即 \lim_{N \rightarrow \infty}S_N(f;x) = f(x) ;故取 x 滿足假設條件,且給定 \varepsilon>0 我們要證 存在 N>0 使得 n \ge N \Rightarrow |S_N(f;x) - f(x)| <\varepsilon 。現在觀察
\begin{array}{*{20}{l}} {|{S_N}(f;x) - f(x)| = |\sum\limits_{n =  - N}^N {{c_n}{e^{inx}}}  - f(x)|}\\ {\begin{array}{*{20}{c}} {}&{}&{}&{}&{}&{}&{}&{} \end{array} = |\frac{1}{{2\pi }}\sum\limits_{n =  - N}^N {\left( {\int_{ - \pi }^\pi  {f\left( t \right)} {e^{ - int}}dt} \right)} {e^{inx}} - f(x)|}\\ {\begin{array}{*{20}{c}} {}&{}&{}&{}&{}&{}&{}&{} \end{array} = |\frac{1}{{2\pi }}\int_{ - \pi }^\pi  {f\left( t \right)} \sum\limits_{n =  - N}^N {{e^{in\left( {x - t} \right)}}dt}  - f(x)|}\\ {\begin{array}{*{20}{c}} {}&{}&{}&{}&{}&{}&{}&{} \end{array} = |\frac{1}{{2\pi }}\int_{ - \pi }^\pi  {f\left( t \right)} {D_N}\left( {x - t} \right)dt - f(x)|}\\ {\begin{array}{*{20}{c}} {}&{}&{}&{}&{}&{}&{}&{} \end{array} = |\frac{1}{{2\pi }}\int_{ - \pi }^\pi  {f\left( t \right)} {D_N}\left( {x - t} \right)dt - \underbrace {\frac{1}{{2\pi }}\int_{ - \pi }^\pi  {f\left( x \right)} {D_N}\left( t \right)dt}_{ = f\left( x \right)}|}\\ {\begin{array}{*{20}{c}} {}&{}&{}&{}&{}&{}&{}&{} \end{array} = \frac{1}{{2\pi }}|\int_{x - \pi }^{x + \pi } {f\left( {x - s} \right)} {D_N}\left( s \right)ds - \int_{ - \pi }^\pi  {f\left( x \right)} {D_N}\left( t \right)dt|} \end{array}注意到由於 D_Nf 為 週期 2 \pi函數,故其 D_N f 亦為週期 2 \pi函數,故若我們對其積分 其積分範圍可以是 滿足總長為 2 \pi 任意範圍  即可。亦即我們可繼續改寫前式如下:
\small \begin{array}{*{20}{l}} {|{S_N}(f;x) - f(x)| = \frac{1}{{2\pi }}|\int_{x - \pi }^{x + \pi } {f\left( {x - s} \right)} {D_N}\left( s \right)ds - \int_{ - \pi }^\pi  {f\left( x \right)} {D_N}\left( t \right)dt|}\\ {\begin{array}{*{20}{c}} {}&{}&{}&{}&{}&{}&{} \end{array} = \frac{1}{{2\pi }}|\int_{ - \pi }^\pi  {f\left( {x - s} \right)} {D_N}\left( s \right)ds - \int_{ - \pi }^\pi  {f\left( x \right)} {D_N}\left( t \right)dt|}\\ {\begin{array}{*{20}{c}} {}&{}&{}&{}&{}&{}&{} \end{array} = \frac{1}{{2\pi }}|\int_{ - \pi }^\pi  {\left[ {f\left( {x - t} \right) - f\left( x \right)} \right]} {D_N}\left( t \right)dt|}\\ {\begin{array}{*{20}{c}} {}&{}&{}&{}&{}&{}&{} \end{array} = \frac{1}{{2\pi }}\left| {\int_{ - \pi }^\pi  {\left[ {f\left( {x - t} \right) - f\left( x \right)} \right]} \frac{{\sin \left( {\left( {N + 1/2} \right)t} \right)}}{{\sin \left( {t/2} \right)}}dt} \right|}\\ {\begin{array}{*{20}{c}} {}&{}&{}&{}&{}&{}&{} \end{array} = \frac{1}{{2\pi }}\left| {\int_{ - \pi }^\pi  {\left[ {f\left( {x - t} \right) - f\left( x \right)} \right]} \frac{{\sin \left( {Nt} \right)\cos \left( {t/2} \right) + \cos \left( {Nt} \right)\sin \left( {t/2} \right)}}{{\sin \left( {t/2} \right)}}dt} \right|}\\ {\begin{array}{*{20}{c}} {}&{}&{}&{}&{}&{}&{} \end{array} = \frac{1}{{2\pi }}\left| \begin{array}{l} \int_{ - \pi }^\pi  {\left[ {f\left( {x - t} \right) - f\left( x \right)} \right]} \frac{{\sin \left( {Nt} \right)\cos \left( {t/2} \right)}}{{\sin \left( {t/2} \right)}}dt\\ \begin{array}{*{20}{c}} {}&{} \end{array} + \int_{ - \pi }^\pi  {\left[ {f\left( {x - t} \right) - f\left( x \right)} \right]} \frac{{\cos \left( {Nt} \right)\sin \left( {t/2} \right)}}{{\sin \left( {t/2} \right)}}dt \end{array} \right|}\\ {\begin{array}{*{20}{c}} {}&{}&{}&{}&{}&{}&{} \end{array} \le \frac{1}{{2\pi }}\left[ \begin{array}{l} \left| {\int_{ - \pi }^\pi  {\left[ {\frac{{\left[ {f\left( {x - t} \right) - f\left( x \right)} \right]}}{{\sin \left( {t/2} \right)}}\cos \left( {t/2} \right)} \right]} \sin \left( {Nt} \right)dt} \right|\\ \begin{array}{*{20}{c}} {}&{} \end{array} + \left| {\int_{ - \pi }^\pi  {\left[ {\frac{{\left[ {f\left( {x - t} \right) - f\left( x \right)} \right]}}{{\sin \left( {t/2} \right)}}\sin \left( {t/2} \right)} \right]} \cos \left( {Nt} \right)dt} \right| \end{array} \right]} \end{array} 注意到若 |t| \le \delta 則下列兩式
\left\{ \begin{array}{l} \left[ {\frac{{\left[ {f\left( {x - t} \right) - f\left( x \right)} \right]}}{{\sin \left( {t/2} \right)}}} \right]\cos \left( {t/2} \right)\\ \left[ {\frac{{\left[ {f\left( {x - t} \right) - f\left( x \right)} \right]}}{{\sin \left( {t/2} \right)}}} \right]\sin \left( {t/2} \right) \end{array} \right. 兩者皆為有界 (|f(x+t) - f(x)| \le M |t| < M \delta)。故
\small \begin{array}{*{20}{l}} {|{S_N}(f;x) - f(x)| \le \frac{1}{{2\pi }}\left[ \begin{array}{l} \left| {\int_{ - \pi }^\pi  {\left[ {\frac{{\left[ {f\left( {x - t} \right) - f\left( x \right)} \right]}}{{\sin \left( {t/2} \right)}}\cos \left( {t/2} \right)} \right]} \sin \left( {Nt} \right)dt} \right|\\ \begin{array}{*{20}{c}} {}&{}&{} \end{array} + \left| {\int_{ - \pi }^\pi  {\left[ {\frac{{\left[ {f\left( {x - t} \right) - f\left( x \right)} \right]}}{{\sin \left( {t/2} \right)}}\sin \left( {t/2} \right)} \right]} \cos \left( {Nt} \right)dt} \right| \end{array} \right]}\\ {\begin{array}{*{20}{l}} {\begin{array}{*{20}{c}} {}&{}&{}&{}&{}&{} \end{array} \le \frac{M}{{2\pi }}\left[ {\left| {\int_{ - \pi }^\pi  {\left[ {\frac{{\left| t \right|\cos \left( {t/2} \right)}}{{\sin \left( {t/2} \right)}}} \right]} \sin \left( {Nt} \right)dt} \right| + \left| {\int_{ - \pi }^\pi  {\left[ {\frac{{\left| t \right|\sin \left( {t/2} \right)}}{{\sin \left( {t/2} \right)}}} \right]} \cos \left( {Nt} \right)dt} \right|} \right]}\\ {\begin{array}{*{20}{c}} {}&{}&{}&{}&{}&{} \end{array} \le \underbrace {\frac{M}{{2\pi }}\left[ {\left| {\int_{ - \pi }^\pi  {\left[ {\frac{{\left| t \right|}}{{\sin \left( {t/2} \right)}}} \right]} \sin \left( {Nt} \right)dt} \right| + \left| {\int_{ - \pi }^\pi  {\left[ {\frac{{\left| t \right|}}{{\sin \left( {t/2} \right)}}} \right]} \cos \left( {Nt} \right)dt} \right|} \right] \to 0}_{\left( {by\begin{array}{*{20}{c}} {} \end{array}\mathop {\lim }\limits_{n \to \infty } {c_n} = 0} \right)}} \end{array}} \end{array}

以下我們看個例子:

Example:
假設 0 < \delta < \pi
f\left( x \right): = \left\{ \begin{array}{l} 1,\begin{array}{*{20}{c}} {}&{} \end{array}\left| x \right| < \delta \\ 0,\begin{array}{*{20}{c}} {}&{} \end{array}\delta  < \left| x \right| \le \pi \end{array} \right.且對任意 x \in \mathbb{R}f(x+2 \pi) = f(x)
(a) 試求 Fourier Series Coefficient
(b) 試證 \sum\limits_{n = 1}^\infty  {\frac{{\sin \left( {n\delta } \right)}}{{n\pi }}}  = \frac{{\pi  - \delta }}{2}

Solution
在求解之前我們先確認 f(x) 具有 Fourier Series,首先注意到 f 為週期函數 (週期為 2 \pi) 接著我們檢驗其是否滿足我們的 point-wise convergence (Theorem 1) 條件:
給定 x =0 ,我們取題目中給定的 \delta >0 檢驗對任意 t \in (-\delta, \delta) ,觀察
\begin{array}{l} \left| {f\left( {x + t} \right) - f\left( x \right)} \right| = \left| {f\left( t \right) - f\left( 0 \right)} \right|\\ \begin{array}{*{20}{c}} {}&{}&{}&{}&{}&{} \end{array} = \left| {1 - 1} \right| = 0 \le M\left| t \right| \end{array}故我們知道其滿足 Theorem 1,亦即 f 有 Fourier Series 且 f(x) = \sum_{-\infty}^\infty c_n e^{inx} 現在我們可以開始解題:
(a) 首先針對 c_0 可知
{c_0}: = \frac{1}{{2\pi }}\int_{ - \pi }^\pi  {f\left( x \right)dx}  = \frac{1}{{2\pi }}\int_{ - \delta }^\delta  {1dx}  = \frac{\delta }{\pi }
另外對 n \neq 0
\begin{array}{l} {c_n}: = \frac{1}{{2\pi }}\int_{ - \pi }^\pi  {f\left( x \right){e^{inx}}dx}  = \frac{1}{{2\pi }}\int_{ - \delta }^\delta  {1{e^{inx}}dx} \\ \begin{array}{*{20}{c}} {}&{}&{} \end{array} = \frac{1}{{n\pi }}\frac{{{e^{in\delta }} - {e^{ - in\delta }}}}{{2i}} = \frac{1}{{n\pi }}\sin \left( {n\delta } \right) \end{array}注意到上述結果暗示了
f\left( x \right) = \frac{\delta }{\pi } + 2\sum\limits_{n = 1}^\infty  {\frac{{\sin \left( {n\delta } \right)}}{{n\pi }}{e^{inx}}}
(b) 我們要證明  \sum\limits_{n = 1}^\infty  {\frac{{\sin \left( {n\delta } \right)}}{{n\pi }}}  = \frac{{\pi  - \delta }}{2} 故由 part (a) 可知
\begin{array}{l} f\left( x \right) = \frac{\delta }{\pi } + 2\sum\limits_{n = 1}^\infty  {\frac{{\sin \left( {n\delta } \right)}}{{n\pi }}{e^{inx}}} \\  \Rightarrow f\left( 0 \right) = \frac{\delta }{\pi } + 2\sum\limits_{n = 1}^\infty  {\frac{{\sin \left( {n\delta } \right)}}{{n\pi }}} \\  \Rightarrow 1 = \frac{\delta }{\pi } + 2\sum\limits_{n = 1}^\infty  {\frac{{\sin \left( {n\delta } \right)}}{{n\pi }}} \\  \Rightarrow \frac{{\pi  - \delta }}{{2\pi }} = \sum\limits_{n = 1}^\infty  {\frac{{\sin \left( {n\delta } \right)}}{{n\pi }}} \ \ \ \ \ \square \end{array}


前述 Theorem  只有說明 Fourier Series 何時會 逐點收斂,那麼我們想問甚麼時候可以有均勻收斂呢? 要討論 均勻收斂 對於 Fourier Series 其實故事相當冗長,不過所幸我們可以加入額外假設馬上獲得我們想要的 均勻收斂性質,亦即 額外加入 函數除了週期連續之外,還需要可導在該區間內可導,則均勻連續性可以被保證。

==========
Theorem:
f \in C^1([-\pi,\pi]) 且 periodic ,則 S_N(f) \to f uniformly。
==========
Proof:
要證明 S_N(f) \to f uniformly;首先注意到 f \in C^1([-\pi,\pi]) 故自動滿足 Lipschitz condition;由 Theorem 1 亦即我們有 對任意 xS_N(f;x) \to f(x) pointwise。

故我們只需證明 S_N(f) 均勻收斂 無須證明他收斂到 f (why? 因為 limit 的唯一性質保證如果已經有 S_N(f) 逐點收斂到某函數 f 且又知道 S_N(f) 均勻收斂 則 S_N(f) 必定要均勻收斂到 f)。

那麼現在問題變成如何證明  S_N(f) 均勻收斂 ? 回憶 S_N(f) 定義:
{S_N}\left( {f;x} \right): = \sum\limits_{n =  - N}^N {{c_n}{e^{inx}}} 我們需要額外的工具 幫助我們證明上述 summation 收斂。回憶:( Weierstrass M-test :若 函數數列 g_n(x) 為連續 且 |g_n(x)| \le M_n\sum_n M_n < \infty,則 \sum_n |g_n(x)| 均勻收斂。)

現在觀察 \left| {{c_n}{e^{inx}}} \right| \le \left| {{c_n}} \right| ;另外由於 f \in C^1 我們可定義 c_n'f' 的 Fourier Series Coefficient,則
{c_n}' = in\left( {{c_n}} \right) 故由前述結果可推知
\left| {{c_n}{e^{inx}}} \right| \le \left| {{c_n}} \right| = \left| {\frac{{{c_n}'}}{{in}}} \right| = \left| {\frac{{{c_n}'}}{n}} \right|  \ \ \ \ (**) 現在利用 一個不等式工具: 對任意 a,b \ge 0a \cdot b \le \frac{1}{2} |a^2 + b^2|;現在選 a:=c_n'b:=1/n 則利用上述不等式可推得
\begin{array}{l} \left| {{c_n}{e^{inx}}} \right| \le \left| {{c_n}} \right| = \left| {\frac{{{c_n}'}}{n}} \right| \le \frac{1}{2}|{\left( {{c_n}'} \right)^2} + {\left( {\frac{1}{n}} \right)^2}|\\  \Rightarrow \left| {{c_n}{e^{inx}}} \right| \le \underbrace {\frac{1}{2}{{\left( {{c_n}'} \right)}^2} + \frac{1}{2}\frac{1}{{{n^2}}}}_{: = {M_n}} \end{array}現在對 M_n 取 summation 可得
\begin{array}{l} \sum\limits_{n =  - \infty }^\infty  {{M_n}}  = \sum\limits_{n =  - \infty }^\infty  {\left[ {\frac{1}{2}{{\left( {{c_n}'} \right)}^2} + \frac{1}{2}\frac{1}{{{n^2}}}} \right]} \\ \begin{array}{*{20}{c}} {}&{}&{} \end{array} = \left| {{c_0}} \right| + \sum\limits_{n =  - \infty ;n \ne 0}^\infty  {\left[ {\frac{1}{2}{{\left( {{c_n}'} \right)}^2} + \frac{1}{2}\frac{1}{{{n^2}}}} \right]} \\ \begin{array}{*{20}{c}} {}&{}&{} \end{array} = \left| {{c_0}} \right| + \frac{1}{2}\underbrace {\sum\limits_{n =  - \infty ;n \ne 0}^\infty  {{{\left( {{c_n}'} \right)}^2}} }_{Term1} + \frac{1}{2}\underbrace {\sum\limits_{n =  - \infty ;n \ne 0}^\infty  {\left[ {\frac{1}{{{n^2}}}} \right]} }_{ < \infty } \end{array}上式中的 Term 1 可利用 Parseval's Theorem :(\sum\limits_n | {c_n}{|^2} = \underbrace {\int_{ - \pi }^\pi  | f(x){|^2}dx}_{: = \left\| f \right\|_{{L^2}}^2}),由於 f \in C^1([-\pi,\pi])\sum\limits_n | {c_n}{|^2} = \underbrace {\int_{ - \pi }^\pi  | f(x){|^2}dx}_{: = \left\| f \right\|_{{L^2}}^2} < \sup {\left| f \right|^2}2\pi  < \infty 故 Term 1 亦為有界。至此我們證明了
\sum_n M_n <\infty 由 Weierstrass M-test 可知 \sum_n c_n e^{inx} 均勻收斂 亦即 S_N(f) 均勻收斂,又由於 S_N(f) \to f 逐點收斂,故  S_N(f) \to f 均勻收斂 \square

以下我們看個例子:

Example
f : [-\pi, \pi] \to \mathbb{C} 無窮可微 的解析函數 且滿足 f^{(k)}(-\pi) = f^{(k)}(\pi) 對任意 k \in \mathbb{Z}^+ \cup \{0\}
(a) 若 c_nf(x) 的 Fourier Series coefficient。試求 f'(x) 的 Fourier Series Coefficient c_n'
(b) 試證 n c_n \to 0

Proof:
(a) 首先注意到 f 為 解析函數,且  f^{(k)}(-\pi) = f^{(k)}(\pi) 對任意 k \in \mathbb{Z}^+ \cup \{0\} 故此函數滿足 Theorem 1 我們可說 f 具有 Fourier Series 如下
f\left( x \right) = \sum\limits_{n =  - \infty }^\infty  {{c_n}{e^{inx}}}
f'\left( x \right) = \sum\limits_{n =  - \infty }^\infty  {{c_n}in{e^{inx}}} : = \sum\limits_{n =  - \infty }^\infty  {{c_n}'{e^{inx}}}  \Rightarrow {c_n}' = {c_n}in

(b) 由於我們知道 c_n ' = in c_n
\begin{array}{l} {c_n}' = in{c_n} \Rightarrow \frac{{{c_n}'}}{i} = n{c_n}\\  \Rightarrow \left| {n{c_n} - 0} \right| = \left| {\frac{{{c_n}'}}{i}} \right| \to 0 \end{array}(利用 Bessel's inequality: \lim_{n} c_n' \to 0)

另外若 f 為週期連續函數,則我們可以透過三角多項式逼近,此結果紀錄如下
==========
FACT: f 為 週期 2 \pi 的連續函數 且 若 \varepsilon >0 ,則 存在 trigonometric polynomial P 使得 對任意 x \in \mathbb{R}
|P(x) - f(x)| < \varepsilon ==========
Proof: omitted. (via Weierstrass Approximation Theorem)

沒有留言:

張貼留言

[人工智慧] 本地端 DeepSeek R1 快速安裝:以 Macbook Pro M4 Chip為例

最近火熱的 DeepSeek R1 模型由於採用了 distill 技術,可以大幅降低計算成本,使得一般人有機會在自家筆電上跑性能逼近 Open AI ChatGPT o1的大語言模型。本文簡單介紹一步安裝在 Macbook Pro 的方法以及使用方法,以下測試採用 Macboo...